ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรพื้นบ้าน
สรรพคุณทางยาและกลไกการออกฤทธิ์ของฟ้าทะลายโจร
03/05/2025
1. ฤทธิ์ต้านไวรัสและต้านแบคทีเรีย
สรรพคุณทางยา:
- ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของไวรัสบางชนิด เช่น
- ไวรัสไข้หวัดใหญ่ (Influenza virus)
- ไวรัสโคโรนา (รวมถึง SARS-CoV-2 ที่ก่อให้เกิด COVID-19)
- ไวรัสที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย
- มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เช่น Staphylococcus aureus, Escherichia coli ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคติดเชื้อหลายชนิด
กลไกการออกฤทธิ์:
- ยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส โดยรบกวนการทำงานของเอนไซม์ที่จำเป็นต่อการจำลองตัวเองของไวรัส
- กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ให้สามารถกำจัดเชื้อโรคได้เร็วขึ้น
- ลดการสร้างสารพิษของแบคทีเรีย ทำให้การติดเชื้อไม่รุนแรง
2. ฤทธิ์ลดไข้ ต้านการอักเสบ และบรรเทาอาการเจ็บคอ
สรรพคุณทางยา:
- ฟ้าทะลายโจรสามารถใช้ลดไข้ในกรณีของโรคหวัด ไข้หวัดใหญ่ และไข้จากการติดเชื้อ
- บรรเทาอาการเจ็บคอ ไอ และหลอดลมอักเสบ
- มีฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบของร่างกาย
กลไกการออกฤทธิ์:
- ยับยั้งการหลั่งสารก่ออักเสบ (Cytokines และ Prostaglandins) ซึ่งเป็นตัวการที่ทำให้เกิดไข้และอาการอักเสบ
- ลดการบวมของเยื่อบุทางเดินหายใจ ทำให้ลดอาการไอและเจ็บคอ
- ลดอาการปวด โดยไปยับยั้งสารที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการอักเสบ
3. ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกันของร่างกาย
สรรพคุณทางยา:
- ฟ้าทะลายโจรช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับเชื้อโรคได้ดีขึ้น
- เหมาะสำหรับใช้ป้องกันการติดเชื้อและลดความรุนแรงของโรค
กลไกการออกฤทธิ์:
- กระตุ้นเซลล์เม็ดเลือดขาว (Macrophages และ Natural Killer Cells) ให้ทำงานได้ดีขึ้น
- เพิ่มการสร้างแอนติบอดี (Antibody Production) ทำให้ร่างกายสามารถจดจำและกำจัดเชื้อโรคได้เร็วขึ้น
- ลดอัตราการติดเชื้อซ้ำ และช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น
4. ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และปกป้องอวัยวะภายใน
สรรพคุณทางยา:
- ช่วยป้องกันความเสียหายของเซลล์จากอนุมูลอิสระ
- ลดความเสี่ยงของโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคตับ
- มีฤทธิ์ช่วยปกป้องเซลล์ตับจากสารพิษ
กลไกการออกฤทธิ์:
- ยับยั้งการเกิดอนุมูลอิสระ (Free Radicals Scavenging Activity) ทำให้เซลล์เสื่อมสภาพช้าลง
- ลดการอักเสบในตับ และช่วยฟื้นฟูเซลล์ตับจากสารพิษหรือแอลกอฮอล์
- ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดยช่วยปรับสมดุลอินซูลิน